ΜΙΑ ΑΝΑΣΑ ΑΚΟΜΑ

Θυμάμαι στο νοσοκομείο που έκανα ειδικότητα είχα, πριν τρία περίπου χρόνια, μία ασθενή, την Β, γύρω στα 40, με πρόσφατη διάγνωση πλαγίας μυατροφικής σκλήρυνσης με προϊούσα προμηκική παράλυση. Με απλά λόγια πρόκειται για μία πάθηση από αυτές που η ιατρική δε δύναται ακόμα να θεραπεύσει, μία πάθηση που κατά κάποιο τρόπο αδρανοποιεί τα περιφερικά νεύρα. Αυτό σημαίνει ότι αδρανούν και οι μύες που νευρώνονται από αυτά. Το χειρότερο λοιπόν σε αυτούς τους ασθενείς είναι η παράλυση των μυών των άνω και κάτω άκρων που τους ακινητοποιεί, η παράλυση των μυών του οισοφάγου οπότε πνίγονται στην κατάποση, αλλά και η παράλυση των αναπνευστικών μυών οπότε δυσκολεύονται να πάρουν μια επαρκή ανάσα. Η Β λοιπόν μέσα σε τρεις μήνες από τη διάγνωση της νόσου καθηλώθηκε σε αναπηρικό καροτσάκι και σιτιζόταν με αλεσμένα φαγητά μέσω γαστροστομίας παρακάπτοντας έτσι τη σίτιση απ’το στόμα. Το μεγαλύτερό της παράπονο όμως ήταν η αίσθηση έλλειψης οξυγόνου, η δύσπνοια και αυτό το αίσθημα επικείμενου θανάτου που τη συνόδευε.

Στο νοσοκομείο μας νοσηλεύτηκε για πνευμονία εξ’εισροφήσεως, μία συνήθης επιπλοκή σε τέτοιους ασθενείς η οποία και θεραπεύτηκε. Έκτοτε, μιας και έμενε κοντά μου, γυρίζοντας απ’τη δουλειά περνούσα συχνά από το σπίτι της μόνο για μια καλησπέρα. Η πάθηση αυτή αφήνει ανέπαφες τις ανώτερες εγκεφαλικές λειτουργίες οπότε η Β είχε πλήρη διαύγεια πνεύματος. Σε έναν τέτοιο ασθενή η ιατρική δε μπορεί να προσφέρει τίποτα άλλο πέραν του οξυγόνου με μάσκα, φυσικοθεραπείας των μυών και της ηθικής υποστήριξης και συμπαράστασης. Δεν έπαιρνα χρήματα. Απλά της μιλούσα και αυτή χαμογελούσε, αισθανόταν κάποια ασφάλεια, ξέχναγε για λίγο την αρρώστια της. Έβλεπε στο πρόσωπό μου τον «σωτήρα» της. Ειδικά το τελευταίο ομολογώ με έφερνε σε πολύ δύσκολη θέση διότι ήταν μαθηματικά βέβαιο ότι θα την προδώσω. Η θνητότητα της νόσου εξακολουθεί να είναι 100%.

Το τηλέφωνο χτύπησε μια Κυριακή μεσημέρι. Η Β δεν αισθανόταν καλά. Πήρα τα μπογαλάκια μου και σε ένα τέταρτο ήμουν σπίτι της. Είχε κεντρική κυάνωση και κορεσμό οξυγόνου 75%.  Πάσχιζε να πάρει ανάσα, χρησιμοποιούσε όλους τους επικουρικούς αναπνευστικούς μύες. Ήθελε να βήξει δυνατά, να βγάλει τις εκκρίσεις αλλά οι αδύναμοι μύες της δε βοηθούσαν. Πνιγόταν μέσα στα ίδια της τα υγρά. Με κοιτούσε συνοφρυωμένη, με αγωνία, με φόβο. Έβλεπε το θάνατο να έρχεται, αισθανόταν πως δε θα τα καταφέρει. Προσπαθούσε να υπακούσει στις εντολές μου. «Πάμε άλλη μια βαθιά ανάσα Β… μπράβο, πάμε άλλη μία…»  Το ασθενοφόρο έφτασε γρήγορα. Τέθηκε άμεσα σε full οξυγόνο και έφυγε για Θριάσιο όπου και διασωληνώθηκε από τους πνευμονολόγους. Δε συμφώνησα καθόλου με αυτό. Σε ένα τέτοιο ασθενή με ποσοστό επιβίωσης μηδέν, τι νόημα άραγε έχει η όποια μηχανική υποστήριξη; Είναι η απόλυτη αντένδειξη. Η Β ξεκίνησε αμέσως πυρετούς, τέθηκε σε ευρέου φάσματος αντιμικροβιακή αγωγή χωρίς ανταπόκριση. Δεν αποσωληνώθηκε ποτέ. Κατέληξε μετά από 6 ημέρες. Δεν πήγα στην κηδεία της…

Από τότε τη σκέφτομαι πολλές φορές, τη θυμήθηκα και το Μεγάλο Σάββατο που εφημέρευα. Είδα το προσώπό της σε μία άλλη ασθενή 57 ετών, με πνευμονική ίνωση και βαριά πνευμονική υπέρταση. Το ίδιο βλέμμα και η ίδια αγωνία για την επόμενη πνοή. Την «παλεύαμε» για κάνα τρίωρο με τον πνευμονολόγο παίζοντας με τις συγκεντρώσεις οξυγόνου, ευτυχώς βελτιώθηκε λίγο. Σταθεροποιήθηκε όμως σε μία λεπτή κλωστή που ανά πάσα στιγμή θα μπορούσε να κοπεί. Οι συγγενείς ήταν προετοιμασμένοι για το μοιραίο. Ίσως και η ίδια. Ήξερε ότι μπορεί την επόμενη ώρα να μη ζει. Κουράστηκε πια να υπομένει, δε ήθελε άλλα βασανιστήρια. Η μόνη της επιθυμία ήταν ένας αξιοπρεπής και «εύκολος» θάνατος, τίποτα άλλο. Βέβαια η ευθανασία είναι παράνομη και ενάντια στην ιατρική δεοντολογία. Ο γιατρός δεν είναι Θεός για να κόψει το νήμα της ζωής. Έτσι ο Σταυρός της συνεχίστηκε μέρες, βδομάδες, μήνες, μία λίγο καλύτερα, μία λίγο χειρότερα. Ακόμα ζει.

Το Μεγάλο Σάββατο λοιπόν έπεσα για ύπνο κατά τις 03.00 τα χαράματα. Συγνώμη σε όσους δεν απάντησα στα ευχητήρια sms!  Ήμουν πολύ κουρασμένος, και όταν πια ξύπνησα την Κυριακή του Πάσχα πραγματικά είχα πολύ άσχημη διάθεση. Η Ανάσταση Κυρίου δε με γαλήνεψε αυτή τη φορά. Οδηγούσα και σκεφτόμουν ότι τίποτα σε αυτό τον κόσμο δεν είναι δεδομένο, ούτε καν η επόμενη μου ανάσα.